Eucharystia, zarówno w trakcie Mszy świętej, jak i poza nią, jest Ciałem i Krwią Jezusa Chrystusa. Właśnie z tego powodu zasługuje ona na szczególną uwagę i powinna być ukazywana wiernym we właściwy sposób. Historia naczynia, które umożliwia odpowiednią prezentację hostii sięga średniowiecza. W jakich momentach możemy ujrzeć monstrancje i czemu one służą?

Czym jest monstrancja?

Słowo monstrancja pochodzi od łacińskiego wyrazu monstrare, które oznacza „pokazywać”. Cel istnienia tego przedmiotu zawiera się właśnie w jego nazwie – ma umożliwiać wystawienie konsekrowanej hostii dla obecnych w świątyni wiernych, aby mogli ją adorować oraz czcić.

To naczynie liturgiczne wraz z hostią wystawia się na ołtarz podczas nabożeństw, adoracji, błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem, jak również i różnych procesji. 

Monstrancja powinna być zawsze traktowana z należytym szacunkiem, gdyż nierzadko przebywa w niej żywe ciało Jezusa Chrystusa. 

Wśród wyposażenia kościoła koniecznie powinna znaleźć się monstrancja. To właśnie ona odpowiada za należytą prezentację konsekrowanej hostii przed zgromadzonymi w świątyni wiernymi. Powinna być ona wykonana z właściwą dbałością o detale, jak i przy wykorzystaniu odpowiednich materiałów. Monstrancje holyart.pl charakteryzują się nie tylko wysoką jakością, ale i doskonałymi zdobieniami, które można dopasować do wystroju wnętrza świątyni.

Wygląd monstrancji

Historia monstrancji w kościele sięga XIII wieku, kiedy to zaczęto jej używać w belgijskiej miejscowości Liege. W bardzo krótkim czasie rozpoczęto wykorzystywanie jej w świątyniach na całym świecie – miało to miejsce dzięki papieżowi Urbanie IV, który to w 1264 roku wprowadził święto Bożego Ciała, gdzie monstrancja odgrywała znaczącą rolę. Co ciekawe, różniła się ona wyglądem od tej, którą możemy obecnie obserwować w kościele. Monstrancja początkowo była przezroczystą puszką – z czasem jednak ją udoskonalano, dzięki dodaniu wieżyczek zainspirowanych gotyckimi budowlami. Dopiero w baroku wprowadzono zupełnie nowy wzór monstrancji – hostię zamkniętą w naczyniu liturgicznym otaczały promienie słoneczne. Do dziś w Polsce to właśnie ten typ wykorzystywany jest najczęściej.

Obecnie monstrancja składa się ze stopy, trzonu z nodusem, jak również posiada repozytorium na hostię. Na jej zwieńczeniu możemy zwykle ujrzeć krzyż. To naczynie liturgiczne ma na celu zwrócenie uwagi na Jezusa Chrystusa, obecnego w sposób realny i materialny pod postacią chleba. Właśnie z tego powodu jest ona zwykle złota, zdobiona w wyjątkowy, przyciągający wzrok sposób, aby uwydatnić, iż skrywa w sobie cząstkę Zbawiciela.

Adoracja Najświętszego Sakramentu

Z języka łacińskiego wywodzi się słowo adoratio, oznaczające oddawanie czci i uwielbienie. Adoracja Najświętszego Sakramentu jest więc w katolicyzmie właśnie jego uwielbieniem, kiedy jest wystawiony w monstrancji czy tabernakulum. Wiernych, którzy oddają cześć Jezusowi obecnemu w hostii, mają szansę na pełny udział w tajemnicy paschalnej i okazania wdzięczności za dar Chrystusa. Dzięki przebywaniu przy Zbawicielu, mogą cieszyć się oni głęboką więzią z Nim – zgromadzeni mogą się przed nim otworzyć, zdradzając Mu wszystkie swe sekrety i prosząc o spełnienie potrzeb ich samych oraz najbliższych im osób. 

Praktyka i częstotliwość adoracji eucharystycznej różni się w zależności od parafii, dlatego też istnieje kilka jej rodzajów. Adoracja prywatna to modlitewna wizyta w kościele, gdy w pobliżu tabernakulum zapala się czerwone światło, wskazujące na obecność Najświętszego Sakramentu. Adoracja publiczna następuje, gdy jest on wystawiony w monstrancji na ołtarzu głównym kaplicy lub kościoła na określony czas. Zwykle mamy przy tym do czynienia z formalnym rozpoczęciem oraz zakończeniem adoracji.

Monstrancja to nie to samo co kustodia!

Monstrancja jest czasem mylona z kustodią, jednak te dwa naczynia się od siebie różnią. W kustodii przechowuje się konsekrowaną hostię w tabernakulum. Może ona również służyć do adoracji najświętszego Sakramentu – taka sytuacja ma miejsce jednak tylko wtedy, gdy kościół nie jest zaopatrzony w monstrancję. Różnice widoczne są także w ich wyglądzie – kustodia nie posiada zdobień.